|
روستای برگ
جهان از توابع دهستان لواسان کوچک بخش لواسانات شهرستان شمیرانات استان تهران است که با مختصات جغرافیایی 51 درجه و 44 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 50 دقیقه عرض شمالی، در شمال شرقی دهستان لواسان کوچک و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز واقع شده است. این روستا در یازده کیلومتری مشرق روستای افجه و در سیزده کیلومتری شهر لواسان مرکز بخش لواسانات قرار دارد.
موقعیت و تاریخچه
رودخانه برگ جهان از ارتفاعات اطراف روستای برگ
جهان سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به رودخانه رودبار به سد لتیان می‌ریزد. ارتفاع
روستای برگ جهان از سطح دریا
۲۰۲۶ متر است. آب و هوای
آن در بهار
و تابستان
معتدل و مطبوع و در پاییز و زمستان سرد است. برگ جهان از
جمله روستاهای قدیمی منطقه لواسانات است. سفال‌های به دست آمده از لایه زیرین این
روستای کوهستانی نشانگر قدمت تاریخی این روستاست. طی چند دهه اخیر بناهای قدیمی
این روستا تخریب و به جای آنها ساختمان‌های جدیدی احداث شده و بافت قدیمی روستا
دگرگون شده‌است. محلات سر ده، پا ده، روبار و شاهان کالبد روستای برگ جهان را
تشکیل می‌دهند که متاسفانه از نظر معماری هویت آنها دگرگون شده‌است. فقط در محله
سردره بقایای معماری (بنای یک مسجد) سال‌های میانی دوره پهلوی به جا مانده‌است.
مردم روستای برگ جهان به زبان فارسی سخن می‌گویند مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری
هستند.
راههای دسترسی روستا: برگ جهان دارای دو راه
دسترسی می‌باشد. راه اول از طریق تهران - شهر لواسان- نارون- هنزک-افجه و سپس برگ
جهان و راه دوم از طریق تهران - جاجرود- سد لتیان-نیکنامده-برگ جهان . راه اول
آسفالته و راه دوم نیز اسفالته می‌باشد که در بخش اخر نیاز به بازسازی دارد. فاصله
برگ جهان از تهران حدود ۴۰ کیلومتر می‌باشد.
الگوی زندگی و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ جمعیت روستای برگ جهان ۲۲۹ نفر بوده‌است که در
سال ۱۳۸۵ به ۱۲۰۰ نفر افزایش یافته‌است. مشاغل عمده مردم این روستا زراعت، باغداری و دامداری است و برخی نیز به
فعالیت‌های خدماتی می‌پردازند.
گندم، جو
و بنشن عمده‌ترین محصولات زراعی و گردو، سیب، زردآلو، گیلاس، آلبالو و
هلو از محصولات باغی و سردرختی‌های این روستاست. فرآورده‌های لبنی از قبیل شیر،
ماست، کره و تولید عسل
نیز در این روستا رواج دارد. روستای برگ جهان در یک محدوده کوهستانی
استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. این روستا که در گذشته از چهار محله به
نام‌های سردره، پادره، رودبار و شاهان تشکیل گردیده بود امروزه بر اثر تخریب و
نوسازی ساختمان‌ها، هویت پیشین خود را از دست داده‌است. مصالح خانه‌های قدیمی
عمدتا شامل سنگ، خشت، گل و چوب است. دیوار خانه‌های قدیمی ضخیم و سقف آنها با
تیرهای چوبی سرشاخه‌های درختان و اندود کاهگل پوشیده شده‌است. در بازسازی برخی
خانه‌های قدیمی از سقف‌های شیروانی و یا روش ایزوگام استفاده شده‌است. خانه‌های
قدیمی اکثرا یک طبقه و ساختمان‌های جدید دو یا چند طبقه ساخته شده‌اند. علیرغم
تغییرات فضای کالبدی، باغچه‌های سرسبز و پر گل فضایی سرشار از سرزندگی و نشاط پدید
آورده‌اند. خانه‌های قدیمی معمولا بصورت حیاط مرکزی ساخته می‌شدند که در اطراف آن
اتاقها قرار داشتند برای رسیدن به اتاقها در هر سمت حیاط پلکان سنگی وجود داشت که
عرض آن گاه به دو متر می‌رسید و ارتفاع پله‌ها بین 20 تا ۳۵ سانتیمتر
بود. سکویی که در آن اتاقها قرار داشتند از سطح حیاط حدود ۲ متر بالاتر بود و در زیر این سکو زیر زمین‌ها قرار داشتند که برای
ذخیره آذوقه از آنها استفاده می شده‌است.
جاذبه‌های گردشگری
روستای کوهستانی برگ جهان با چشم اندازهای جذاب
ارتفاعات اطراف گسترده باغات سرسبز و مزارع پیرامون حواشی رودخانه برگ جهان و
مسیرهای زیبای کوچه باغ‌های روستا یکی از زیباترین و جذاب‌ترین روستاهای استان
تهران
به شمار می‌آید. این روستای زیبا با مناظر دلفریب و جلوه‌های کم نظیر
به ویژه در بهار و تابستان هزاران گردشگر شهری را به سوی خود جلب می‌کند. آرامگاه امامزاده
اسماعیل
در ضلع غربی روستا و در دامنه شرقی تپه‌ای معروف به تنگل‌خانه واقع شده‌است. بنای
اولیه این امامزاده گنبد مخروطی زیبایی داشت که امروزه به بنای جدیدالاحداثی تبدیل
شده‌است. این امامزاده مورد احترام مردم روستای برگ جهان و روستاهای مجاور است.
در ضلع غربی روستا و در شمال رودخانه برگ جهان
صخره رسوبی
بزرگی قرار دارد که از سطح زمین‌های جنوبی حدود ۴۵ متر ارتفاع دارد و اطراف آن را باغات روستا فرا گرفته‌اند. این تپه
که در جهت شمالی – جنوبی گسترش یافته به تنگل خانه مشهور است. به نظر می‌رسد این
تپه در گذشته قلعه
ای بوده‌است. که مردم روستا در مواقع احساس خطر و یا تهاجمات دشمنان
به آن پناه می‌برده‌اند. این اثر در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.
در فاصله ۳ کیلومتری شمال روستای برگ جهان و در ارتفاع ۲۷۲۰ متری بقایای قلعه‌ای به جا مانده‌است که آن را قلعه دختر یا قلعه بند
می‌نامند. این قلعه طی دهه‌های اخیر تخریب گردیده و مصالح آن در سایر بناهای روستا
مورد استفاده قرار گرفته‌است.
در ارتفاعات شمال غربی روستای برگ جهان غاری وجود
دارد که به زندان خانه لار معروف است. ابعاد دهانه غار ۲×۲ متر و طول آن در حدود ۳۰ متر است. در درون
این غار چند راه فرعی وجود دارد. که عمق چندانی ندارند. ظاهرا در گذشته این غار به
عنوان زندان مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است.
اگر چه امروزه جوانان این روستا نیز همانند سایر
نقاط کشور به بازی‌های رایج به ویژه بازی فوتبال و والیبال علاقمندند اما بازی‌های
سنتی الک دولک
و هفت‌سنگ
هنوز هم در میان مردم این روستا رواج دارد.
|